VCA

VCA 2017/6.0

Veiligheid op het werk, het is en blijft zeer belangrijk. Een degelijk systeem om de veiligheid en gezondheid van werknemers te garanderen is dan ook een must voor hedendaagse bedrijven. Om deze risico’s beter onder controle te houden, kan je een VGM-beheersysteem opzetten op basis van de VCA-checklist.

Wat is VCA?

De VCA-checklist is ontwikkeld en wordt onderhouden door de Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV), een samenwerkingsverband van 23 brancheorganisaties. Binnen SSVV is het Centraal College van Deskundigen VCA (CCVD-VCA) verantwoordelijk voor de inhoud van VCA. In dit college zijn zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers vertegenwoordigd. In België is de vzw BeSaCC-VCA gemachtigd om VCA te gebruiken en te beheren.

De certificatie-instellingen die de certificatieaudits uitvoeren dienen volledig onpartijdig en onafhankelijk te zijn. Accreditatieinstellingen (Raad voor Accreditatie in Nederland en BELAC in België) controleren of de certificatie-instellingen voldoen aan het VCA-certificatieschema en de norm ISO 17021 “Eisen voor instellingen die audits en certificatie van managementsystemen leveren”. Dit geeft je organisatie de zekerheid dat de certificerende instelling competent, onpartijdig en onafhankelijk is.

VCA-certificatie is niet bij wet verplicht. Echter wordt het wel door vele opdrachtgevers geëist dat de aannemer VCA-gecertificeerd is.

VCA*, VCA** en VCA-P

Er zijn drie certificatieniveaus voor bedrijven: VCA*, VCA** en VCA PetrochemieZolang je zelf niet met onderaannemers werkt volstaat een VCA*-certificering. Werk je wel met onderaanneming, dan zijn er aanvullende eisen van toepassing (bijvoorbeeld het opstellen van VGM-projectplannen). VCA Petrochemie is het hoogste certificatieniveau en bevat ook specifieke eisen voor de petrochemische sector. Dit zijn echter enkel richtlijnen, de opdrachtgever kan steeds een hoger certificatieniveau vereisen dan in wezen voor de organisatie vereist is.

Afhankelijk van het certificatieniveau zijn er vragen van toepassing. Voor VCA** en VCA Petrochemie zijn er naast verplichte vragen ook aanvullende vragen. Hierbij is de organisatie vrij om te kiezen aan welke aanvullende vragen het invulling geeft, echter dienen er wel voldoende aanvullende vragen positief beoordeeld te worden.

VCA*
[VCA één ster]
VCA* is het certificeringsniveau gericht op de directe beheersing van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden zonder het inschakelen van onderaannemers. Het bedrijf moet 23 verplichte vragen positief kunnen beantwoorden.
VCA**
[VCA twee ster]

VCA** is het certificeringsniveau gericht op hoofdaannemers (bedrijf maakt gebruik van onderaannemers). Het bedrijf moet 27 verplichte vragen en minimaal 4 van de 8 aanvullende vragen positief kunnen beantwoorden.

VCA-P
[VCA petrochemie]
VCA Petrochemie is het certificeringsniveau gericht op bedrijven die actief zijn in de petrochemische sector. Het bedrijf moet 33 verplichte vragen en minimaal 1 van de 2 specifieke aanvullende eisen voor de petrochemie positief kunnen beantwoorden.

Waarom VCA-certificering?

Met het VCA-certificaat zet je de extra stap op het gebied van VBM-beheer. Het certificaat geeft je klanten de zekerheid dat je serieus bezig bent met veiligheid, gezondheid en milieu waardoor je je onderscheidt van concurrenten.

Minder arbeidsongevallen

Het uiteindelijke doel van de VCA-checklist is om een veilige werkomgeving te creëren en het risico op arbeidsongevallen te minimaliseren. Hierbij kan je als organisatie eveneens grote kosten (medische verzorging, herstelling van schade, arbeidskosten, productieverlies, reputatieschade, …) vermijden.

Voldoen aan wet- en regelgeving

Verschillende vragen uit de VCA-checklist zijn eveneens vervat in lokale wet- en regelgeving zoals de Codex over het welzijn op het werk in België en de Arbowetgeving in Nederland. Door middel van een VCA-implementatie zal je dus automatisch ook voldoen aan verscheidene eisen uit wet- en regelgeving m.b.t. veiligheid en gezondheid.

Commerciële kansen

Steeds meer opdrachtgevers eisen dat aannemers waarmee zij samenwerken hun veiligheid goed op orde hebben. Het VCA-certificaat geeft hen die zekerheid waardoor dit commerciële kansen en nieuwe aanbestedingen kan opleveren.

Bedrijfsimago

Reputatieverlies en verlies van klanten kunnen tot ernstige financiële schade leiden. Met een gecertificeerd VGM-beheersysteem verklein je het risico dat er zich ernstige arbeidsongevallen voordoen die mogelijk tot imagoschade kunnen leiden. Daarnaast toont het VCA-certificaat aan dat je als organisatie actief werkt aan de veiligheid en gezondheid van je werknemers.

De inhoud van VCA

De checklist bestaat uit 11 auditeerbare hoofdstukken, die hieronder worden weergeven.

Hoofdstuk 1: VGM-beleid en -organisatie, betrokkenheid van de directie
Hoofdstuk 2: VGM-risicobeheer
Hoofdstuk 3: Opleiding, voorlichting en instructie
Hoofdstuk 4: VGM-bewustzijn
Hoofdstuk 5: VGM-projectplan
Hoofdstuk 6: Voorbereiding op noodsituaties
Hoofdstuk 7: VGM-inspecties
Hoofdstuk 8: Bedrijfsgezondheidszorg
Hoofdstuk 9: Aanschaf en keuring van materialen, arbeidsmiddelen en
persoonlijke beschermingsmiddelen
Hoofdstuk 10: Inkoop van diensten
Hoofdstuk 11: Melding, registratie en onderzoek van VGM-incidenten

Ieder hoofdstuk bestaat uit meerdere vragen, dewelke afhankelijk van het certificatieniveau van je organisatie (VCA*, VCA** of VCA Petrochemie) al dan niet verplicht zijn.

Om een positieve beoordeling te krijgen op een vraag moet er aan de minimumeisen en de doelstelling van deze vraag worden voldaan. Alsook dienen de verplichte documenten aanwezig te zijn en positief te worden beoordeeld.

Voor wie is VCA bedoeld?

VCA is bedoeld voor aannemers die operationele werkzaamheden uitvoeren bij opdrachtgevers. Veelal zal het de opdrachtgever zijn die VCA-certificering vereist van een aannemer. Echter kan een organisatie perfect op eigen initiatief voor VCA-certificering gaan.

Bijhorende checklists

Naast VCA-certificatie voor aannemersbedrijven, zijn er eveneens verwante checklists voor bedrijven die geen operationele werkzaamheden uitvoeren op een projectlocatie, maar toch een actieve rol hebben om de veiligheid op de werkvloer te garanderen.

VCU (Veiligheid en Gezondheid Checklist Uitzendorganisaties)

Voor uitzendorganisaties die uitzendkrachten ter beschikking stellen (dewelke operationele werkzaamheden uitvoeren) met overdracht van hiërarchisch gezag en toezicht.

VCO (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Opdrachtgevers)

Voor opdrachtgevers die VCA-certificatie opleggen aan de aannemers die op hun locatie en aan hun machines en installaties operationele werkzaamheden uitvoeren.

Naast deze verwante checklists bevat de VCA-checklist eveneens bijlagen (A t.e.m. D) met extra toelichting over de VCA-eisen en het certificatieproces. De VCA-checklist is vrij te downloaden op www.vca.nl.