ISO 9001:2015
ISO 9001:2015
Elke organisatie streeft ernaar om kwaliteitsvolle producten en/of diensten aan te bieden en optimaal in te spelen op de verwachtingen van haar klanten. ISO 9001:2015 is een internationaal erkende norm die eisen stelt aan het kwaliteitsmanagementsysteem van een organisatie.
Wat is ISO 9001?
Een kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) – of Quality Management System (QMS) – is een managementinstrument om de kwaliteit van de bedrijfsvoering op een systematische, transparante en effectieve manier te verbeteren. Het is, met andere woorden, een vastgelegde manier voor het sturen en beheersen van een organisatie met betrekking tot kwaliteit. ISO 9001 is een internationaal erkende norm op vlak van kwaliteitsmanagement en bevat verschillende eisen waaraan een kwaliteitsmanagementsysteem moet voldoen.
De focus van ISO 9001 ligt op de 7 kwaliteitsprincipes:
- Klantgerichtheid
- Leiderschap
- Betrokkenheid
- Procesbenadering
- Op bewijs gebaseerde besluitvorming
- Relatiemanagement
- Continue verbetering
Hiervoor legt ISO 9001 normeisen vast om de processen die belangrijk zijn voor het verhogen van klanttevredenheid (en dus de kwaliteit) te borgen en te verbeteren (~ continue verbetering).
Indien je voldoet aan de eisen van de ISO 9001 norm, kan je je laten certificeren door een geaccrediteerde certificatie-instelling (CI). Door het behalen van dit ISO 9001 certificaat, toon je aan dat continue verbetering geïntegreerd is in de werking van de organisatie.
ISO 9001:2015
De eerste versie van de ISO 9001 norm voor kwaliteitsmanagement dateert al van 15 maart 1987. Dat normdocument werd – zoals dat ook bij andere managementnormen gebeurt – over de jaren regelmatig herzien door een expertencommissie. De commissie kan beslissen om over te gaan tot herziening of terugtrekking van de norm.
Eind 2015 is de nieuwste versie van de ISO 9001 norm uitgekomen, met in België als officiële naam NBN EN ISO 9001:2015. Hierbij verwijst ‘NBN’ naar het Bureau voor Normalisatie, een Belgische overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor het ter beschikking stellen van normen in België. De ‘EN’ toevoeging verwijst dan weer naar de Europese publicatie door CEN-CENELEC.
Waarom ISO 9001 certificering?
ISO 9001 is dé norm bij uitstek voor kwaliteitsmanagement met wereldwijd meer dan een miljoen geldige certificaten. Met een ISO 9001 certificaat maak je kenbaar aan de buitenwereld dat je voortdurend inzet op continue verbetering, procesoptimalisatie en klanttevredenheid.
Klantentevredenheid is de focus van ISO 9001. Door hiermee rekening te houden in al je bedrijfsprocessen, leg je de basis voor tevreden en loyale klanten omdat je hun verwachtingen continu monitort en hierop inspeelt.
Certificatie geeft vertrouwen. Met ISO 9001 kan je aantonen dat je volgens een onafhankelijke partij een goed werkend KMS hebt. Je geeft klanten de zekerheid dat je producten en diensten kan leveren die aan hun eisen en aan relevante wet- en regelgeving voldoen.
Er zijn geen wettelijke eisen die je verplichten bedrijfsprocessen op vlak van kwaliteitsmanagement te certificeren. Toch hechten klanten en andere partners (inclusief bij aanbestedingen) vaak waarde aan een ISO 9001-certificaat!
ISO 9001 focust op de verbetering van processen – waarin kwaliteit centraal staat.
De inhoud van ISO 9001
ISO 9001 is – zoals de meeste ISO-normen – opgesteld volgens het Harmonised Structure (HS) principe. Dit betekent dat deze normen een gemeenschappelijke kerntekst en dezelfde structuur hebben. Op deze manier wordt geborgd dat thema’s die in elke norm aan bod komen steeds op dezelfde plaats (hoofdstuk & paragraaf) behandeld worden.
De norm bestaat uit 11 hoofdstukken, die hieronder worden weergeven. De eerste vier hoofdstukken (0 t/m 3) bevatten algemene uitleg, de hoofdstukken 4 tot en met 10 beschrijven de kern van de norm, namelijk de normeisen.
| Hoofdstuk 0: Inleiding | Hoofdstuk 6: Planning |
| Hoofdstuk 1: Toepassingsgebied (Scope) | Hoofdstuk 7: Ondersteuning |
| Hoofdstuk 2: Normatieve verwijzingen | Hoofdstuk 8: Uitvoering |
| Hoofdstuk 3: Definities | Hoofdstuk 9: Evaluatie |
| Hoofdstuk 4: Context van de organisatie | Hoofdstuk 10: Verbetering |
| Hoofdstuk 5: Leiderschap |
Voor wie is ISO 9001 bedoeld?
Elke organisatie kan een ISO 9001 certificaat behalen, ongeacht haar grootte of sector: van een kleine bakkerszaak met 2 werknemers tot internationals met meerdere vestigingen. De reden hiervoor is eenvoudig: ISO 9001 gaat niet over een sector, maar over de wijze waarop een organisatie ingericht is om te voldoen aan de verwachtingen van haar klanten.
Naast de ISO 9001:2015 bestaan er nog verschillende sector gerelateerde uitbreidingen van de norm. Denk hierbij bijvoorbeeld aan AS 9100 voor luchtvaart.
De ISO 9000 serie
De ISO 9001-norm is één van de documenten van de ISO 9000-serie. Deze bestaat uit de volgende normen en richtlijnen:
- ISO 9000 ‘Kwaliteitsmanagementsystemen – Grondbeginselen en verklarende woordenlijst’
- ISO 9001 ‘Kwaliteitsmanagementsystemen – Eisen’
- ISO 9004 ‘Kwaliteitsmanagementsystemen – Richtlijnen voor prestatieverbeteringen’
- ISO 19011 ‘Richtlijnen voor het uitvoeren van audits van managementsystemen’
Uit de bovenstaande documenten, kan je je enkel voor de ISO 9001 norm laten certificeren. De andere documenten zijn informatief en bevatten richtlijnen, termen en definities, …